پژوهشگران آمریکایی، روش جدیدی برای رساندن واکسن کووید-۱۹ ابداع کرده‌اند که به حجامت شباهت دارد.
به گزارش ایسنا و به نقل از وب‌سایت رسمی دانشگاه راتگرز، پژوهشگران موفق شده‌اند با استفاده از یک روش مکش شبیه به روش سنتی حجامت، راهبرد جدیدی را برای رساندن مولکول‌های DNA به سلول‌های پوست ابداع کنند.
پژوهشگران در بررسی‌های آزمایشگاهی روی جوندگان، از این روش برای رساندن یک واکسن حاوی DNA کروناویروس استفاده کردند. این واکسن، یک واکنش قوی ایمنی را ایجاد کرد که ۱۰۰ برابر قوی‌تر از تزریق واکسن به تنهایی بود. به گفته پژوهشگران، شرکت دارویی “GeneOne” که سرمایه‌گذار این پژوهش است، موفق شده مجوز استفاده از این روش را برای آزمایش بالینی در انسان دریافت کند.
“هائو لین”(Hao Lin)، استاد “دانشگاه راتگرز”(Rutgers University) آمریکا و از پژوهشگران این پروژه گفت: این روش مبتنی بر ساکشن، به واسطه اعمال فشار منفی به پوست پس از تزریق نوکلئیک اسید و با روشی کاملا غیرتهاجمی اجرا می‌شود. این روش، استفاده از یک پلتفرم ساده، مقرون به صرفه و مقیاس‌پذیر را در کاربردهای آزمایشگاهی و بالینی برای ارائه درمان‌ها و واکسن‌های مبتنی بر اسید نوکلئیک، امکان‌پذیر می‌کند.
حجامت یک روش سنتی است که طی آن، فنجان‌های گرم شده روی پوست قرار داده می‌شوند تا فشار منفی ایجاد کنند و گردش خون را در این ناحیه افزایش دهند تا بهبودی حاصل شود. درمان با نوکلئیک اسید، از DNA، آران‌ای و سایر مولکول‌های زیستی استفاده می‌کند تا به کنترل اطلاعات ژنتیکی بپردازد. این روش طی دو دهه اخیر، نویدبخش ارائه درمان و واکسن برای بیماری‌های گوناگون بوده و رشد زیادی داشته است. چندین واکسن مبتنی بر نوکلئیک اسید اخیرا برای مبارزه با همه‌گیری کووید-۱۹ طراحی، تولید و توزیع شده‌اند.
درمان با نوکلئیک اسید زمانی کار می‌کند که اسیدهای نوکلئیک مهندسی‌شده به سلول‌های میزبان وارد شوند، تولید پروتئین‌های رمزگذاری‌شده را هدایت کنند و در صورت وجود واکسن، به تحریک واکنش ایمنی بپردازند. یک مرحله کلیدی در این فرآیند، “ترافرست” (Transfection) یا رساندن نوکلئیک اسیدهای خالص به سیتوپلاسم و هسته سلول‌های میزبان است.
اگر مولکول‌های DNA و آران‌ای به بافت تزریق شوند، به صورت خودکار وارد سلول‌های میزبان نمی‌شوند و بیشتر آنها به سرعت از بین می‌روند؛ مگر این که محافظت شوند. به عنوان نمونه، در واکسن‌های کووید-۱۹ مبتنی بر آران‌ای پیام‌رسان، از نانوذرات لیپیدی برای محصور کردن آران‌ای‌های پیام‌رسان و محافظت و انتقال آنها به سراسر غشای سلول میزبان استفاده می‌شود؛ بدین ترتیب، پروتئین رمزگذاری شده تولید می‌شود و یک واکنش ایمنی را ایجاد می‌کند. اغلب از یک میدان الکتریکی برای رساندن DNA به سلول‌ها استفاده می‌شود اما این روش معمولا عوارض جانبی از جمله التهاب، درد و آسیب بافتی را به همراه دارد.
پژوهشگران در این پروژه جدید، مکش را پس از تزریق DNA خالص، مستقیماً روی محل اعمال کردند تا فشار منفی روی پوست ایجاد شود. این مکش، به جذب مولکول‌های DNA توسط سلول‌های پوست منجر شد. به گفته لین، این روش جدید، ساده و بدون درد است و عوارض جانبی ندارد.
وی افزود: توسعه فناوری‌های پیشرفته انتقال، نقش مهمی در استفاده گسترده از روش‌های مبتنی بر نوکلئیک اسید دارد و توزیع واکسن در سراسر جهان، تنها یک نمونه از آن است. ما یک پلتفرم ترافرست جایگزین، ایمن و مؤثر را ارائه داده‌ایم که سطح بالایی از بیان ژن را به همراه دارد. مزایای این روش، مقرون به صرفه بودن، مقیاس‌پذیری ساخت و حداقل نیاز برای آموزش است. این روش به دلیل داشتن مزیت‌های ذاتی DNA می‌تواند برنامه‌های واکسیناسیون را در مناطق دورافتاده جهان که دارای منابع محدودی هستند، تسهیل کند.
این پژوهش، در مجله “Science Advances” به چاپ رسید.
منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران