طبق دادههای تلسکوپ فضایی جیمز وب بادهایی که با سرعت چند میلیون کیلومتر بر ساعت در سیاره گازی و دوردست WASP-17b میوزند، حاوی کریستالهای کوارتز هستند.
“دانیل گرنت” از دانشگاه بریستول در انگلیس و سرپرست این پژوهش گفت: «ما براساس مشاهدات هابل میدانستیم که در جو سیارۀ WASP-۱۷b باید ذرات ریزی وجود داشته باشد. این ذرات ریز ابرها یا مه را تشکیل میدهند، اما انتظار نداشتیم که آنها از کوارتز ساخته شده باشند.»
WASP-17b حدود ۱۳۰۰ سال نوری با زمین فاصله دارد. هر چرخش این سیاره به دور ستارهاش ۳.۷ روز طول میکشد. همچنین این سیاره در فاصلۀ ۷.۸ میلیون کیلومتری ستارۀ خود قرار دارد. و چنان به ستاره میزبان خود نزدیک است که دمای آن در روز به ۱۵۰۰ درجه سانتیگراد میرسد.
از آنجایی که جو این سیاره بسیار داغ است، این سیاره در واقع به وسعت حدود ۲۸۵ هزار کیلومتر منبسط شده و این تنها دو برابر قطر مشتری است.این در حالی است که WASP-۱۷b تنها حدود نیمی از جرم کلی مشتری را دارد. WASP-۱۷b یکی از «پف کردهترین» سیارههای شناخته شده در جهان است و جو متورم آن، این سیاره را به یک هدف عالی برای تلسکوپ فضایی جیمز وب تبدیل میکند.
محققان این سیاره را با روش ترانزیت و با ابزار MIRI تلسکوپ جیمز وب رصد کردند. همزمان با گذر سیاره از جلوی ستارهاش ابزار تلسکوپ فضایی جیمز وب توانست دادههای طیفسنجی را جمعآوری کند.
بخش اعظم WASP-17b از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است. تلسکوپ جیمز وب دی اکسید کربن، بخار آب و در طول موج ۸.۶ میکرون نشانگرهای فرایند جذب کریستالهای خالص کوارتز را ردیابی کرد. این دادهها در کنار مشاهدات پیشین تلسکوپ هابل نشان داد کریستالها احتمالا شکلی نوک تیز دارند و اندازه آنها حدود ۱۰ نانومتر است.
کوارتز شکلی از سیلیکات است که به مواد معدنی غنی از سیلیس و اکسیژن گفته میشود. سیلیکاتها بسیار رایج هستند و تمام اجسام سنگی منظومه شمسی از آنها ساخته شدهاند و این مواد معدنی پیش از این در جو سیارات فراخورشیدی داغ مشتری کشف شده بودند. با این حال، در آن موارد، سیلیکاتها پیچیدهتر و متشکل از بلورهای غنی از منیزیم الیوین و پیروکسن بودند. جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.
سایت علمی بیگ بنگ / منبع: NASA
منبع: سایت علمی بیگ بنگ