محققان نشان دادند که نوعی فرمولاسیون نانویی از نانوذرات که رفتار شبیه آنزیم دارند، میتواند مانع از تشکیل برخی از پلاکتهای دندانی شود.
شواهد علمی زیادی به ارتباط بین کمخونی ناشی از فقر آهن و پوسیدگی شدید دندان اشاره میکند. اینکه این ارتباط همبستگی یا مسببی است، هنوز مشخص نیست، البته هر دو بیماری با رژیم غذایی نامناسب مرتبط هستند و در افرادی که در محیطهای فقیر و با شرایط پزشکی نامطلوب زندگی میکنند، شایعتر است.
اکنون، تحقیقات دانشگاه پنسیلوانیا، با همکاری دانشگاه ایندیانا، نشان میدهد که درمان تایید شده توسط FDA برای کمخونی و فقر آهن، برای درمان، پیشگیری و حتی تشخیص پوسیدگی دندان قابل استفاده است. این روش درمانی، ترکیبی از یک محلول حاوی نانوذرات اکسید آهن به نام فروموکسیتول و پراکسید هیدروژن است که به همراه ابزاری شبیه به دندان مصنوعی روی مینای دندان قرار داده شده و کار درمان انجام میشود.
نتایج این مطالعه که در مجله Nano Letters منتشر شد، نشان داد که استفاده دو بار در روز از فروموکسیتول، که پراکسید هیدروژن موجود را فعال میکند، به طور قابلتوجهی تجمع پلاکهای مضر دندانی را کاهش داده و اثر هدفمندی بر حذف باکتریهایی دارد که تا حد زیادی مسئول پوسیدگی دندان هستند. این نوع از نانوذرات با خواص آنزیم مانند گاهی اوقات به عنوان “نانوزیم” شناخته می شوند و به طور فزایندهای در کاربردهای زیست پزشکی و زیست محیطی مورد بررسی قرار می گیرند.
هیون (میشل) کو، استاد دانشکده دندانپزشکی دانشگاه پنسیلوانیا میگوید: «ما دریافتیم که این رویکرد هم دقیق و هم مؤثر است. این بیوفیلمها، به ویژه آنهایی که توسط استرپتوکوک موتانس تشکیل شده و باعث پوسیدگی میشوند را مختل میکند و همچنین میزان پوسیدگی مینای دندان را کاهش میدهند. این اولین مطالعهای است که در یک محیط بالینی انجام شده است که ارزش درمانی نانوزیمها را در برابر یک بیماری عفونی نشان میدهد.»
این کار بسط مقاله منتشر شده در Nature Communications است که در آن کو و همکارانش، از جمله دیوید کورمود از دانشکده پزشکی پرلمن پن، نشان دادند که درمان با نانوذره اکسید آهن-پراکسید هیدروژن میتواند از تجمع بیوفیلم و پوسیدگی دندان در مدل حیوانی جلوگیری کند.
در این پروژه دانشمندان می خواستند قدم منطقی بعدی را بردارند و کار روی انسان را انجام دهند. در یک مطالعه تصادفی، آنها از ۱۵ شرکتکننده خواستند که از یک دستگاه متحرک مانند دندان مصنوعی استفاده کنند.
شرکتکنندگان در این مطالعه چهار بار در روز یک محلول حاوی قند را روی دستگاه استفاده کردند و از وعدههای غذایی با قند بالا و میانوعدههای مصرف شده در طول زندگی روزمره تقلید کردند. از شرکتکنندگان خواسته شد که نمونه های مینای دندان را مسواک نزنند، بلکه دندانها را با این دستگاه دو بار در روز شستشو دهند. شرکتکنندگان به سه گروه تقسیم شدند، یک گروه از فروموکسیتول و سپس شستشوی پراکسید هیدروژن، گروه دوم با محلولی که مواد غیرفعال فروموکسیتول را فراهم میکند و گروه سوم تنها از آب برای شستشو استفاده کردند.
پس از ۱۴ روز، محققان بیوفیلمهایی را که روی نمونههای مینای دندان جمع شده بود، تجزیه و تحلیل کردند. آنها دریافتند که این روش به شدت رشد بیوفیلمهای حاوی S.mutans را کاهش می دهد و میتواند این باکتری را از بین ببرد. سایر باکتریها که معمولاً در دهان یافت میشوند تحت تأثیر درمان فروموکسیتول-پراکسید هیدروژن قرار نگرفتند.