ستاره‌شناسان پیش‌بینی می‌کنند که ابرنواختری که در گذشته تلسکوپ فضایی هابل از آن تصویربرداری کرده بود، بار دیگر در سال ۲۰۳۷ قابل رویت خواهد بود.
، این ابرنواختر که “Requiem” نام دارد در نتیجه‌ی انفجار ستاره‌ای در فاصله‌ی 10 میلیارد سال نوری از زمین ایجاد شده است.
به لطف پدیده همگرایی گرانشی این ابرنواختر در سال ۲۰۱۶ سه بار قابل رویت شد.
همگرایی گرانشی هنگامی رخ می‌دهد که نور یک چشمه درخشان بسیار دور مانند یک “اختروش”(یک هسته فعال به شدت نورانی و دوردست) که وابسته به یک کهکشان جوان است، در مسیرش تا رصدگر، از کنار جسم پرجرم دیگری مانند یک خوشه کهکشانی بگذرد و مسیرش خمیده شود. جسم میانی”عدسی گرانشی” نامیده می‌شود. در این مورد خوشه کهکشانی بزرگی به نام “MACS J۰۱۳۸.۰-۲۱۵۵” به عنوان عدسی گرانشی عمل کرده است تا این ابرنواختر سه بار رویت شود.
پیش‌بینی آن که این ابرنواختر بار دیگر قابل رویت خواهد بود براساس مدل‌سازی‌های رایانه‌ای از تراکم ماده درون خوشه کهکشانی که در فاصله‌ی چهار میلیارد سال نوری اززمین قرار دارد، انجام شده است.
گروهی از محققان اروپایی و آمریکایی در بیانیه‌ای اعلام کردند که آخرین ظهور این ابرنواختر بر خلاف سه مشاهده قبلی بیش از دو دهه به طول خواهد انجامید زیرا نوری که آخرین تصویر را ایجاد می‌کند باید از مرکز این خوشه کهکشانی عبور کند که به دلیل غلظت زیاد ماده تاریک در این نقطه بسیار متراکم‌تر است.
“استیو رودنی” (Steve Rodney)، ستاره‌شناس دانشگاه کارولینای جنوبی و رهبر این پروژه در بیانیه‌ای گفت: این آخرین نور از ابرنواختر “Requiem” است که به ما می‌رسد.
سه تصویر قبلی از این ابرنواختر به طور اتفاقی در سال ۲۰۱۹ در داده‌های تلسکوپ هابل سه سال پس از رصد کشف شدند. “گیب برمر” (Gabe Brammer)، ستاره‌شناس دانشگاه کپنهاگن در دانمارک که در جستجوی کهکشان‌های دور دست بود، تصادفا به این ابرنواختر برخورد. او ابتدا نقطه‌ای کوچک در تصاویر ثبت شده هابل در سال ۲۰۱۶ رویت کرد و تصور کرد که این نقطه کهکشانی در دور دست است. “برمر” که خود نیز از نویسندگان این مقاله جدید است می‌گوید: در جستجوی بیشتر داده‌های متعلق به سال ۲۰۱۶ من به سه شی برخوردم که دو تا از آن‌ها قرمز و دیگری بنفش بود. این سه نقطه سطوح روشنایی متفاوتی داشتند. “برمر” در تصاویر جدیدتر نیز به دنبال این نقاط نورانی گشت اما در کمال تعجب آن‌ها ناپدید شده بودند.
او می‌گوید: ناگهان دریافتم که این اجسام نورانی کهکشان نیستند بلکه یک منبع نور گذرا در هستند.
انفجار ابرنواختر تنها چندین ثانیه به طول می‌انجامد. نور ایجاد شده به سرعت محو می‌شود و ظرف یک سال به کلی از بین می‌رود.
با بررسی بیشتر تصاویر دانشمندان لکه‌هایی از غبار در اطراف این نقاط روشن مشاهده کردند که می‌تواند ناشی از کهکشان میزبان باشد.
“رودنی”، “برمر” و “یوهان” ریچارد از دانشگاه لیون در فرانسه برای بررسی بهتر این پدیده با یکدیگر به همکاری پرداختند. آن‌ها براساس سه رصد پیشین نقشه‌ای از پراکندگی ماده تاریک در خوشه کهکشانی مورد نظر تهیه کردند تا نحوه‌ی خم شدن نور را دریابند. آن‌ها دریافتند که این ابرنواختر علاوه بر قابل رویت بودن در سال ۲۰۳۷ می‌تواند بار دیگر در سال ۲۰۴۲ رویت شود اما این پدیده به شدت کم نور است و احتمالا نمی‌توان آن را به خوبی رصد کرد و اطلاعات ارزشمندی به دست آورد.
دانشمندان امیدوارند که رصد دوباره این ابرنواختر فرصت‌های بیشتری برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد این کهکشان دور و تراکم ماده تاریک در آن فراهم کند.
ماده تاریک که تصور می‌شود بیشترین ماده در جهان است مسئول بخش زیادی از نیروهای گرانشی در جهان بوده و نقش مهمی در انبساط آن ایفا می‌کند.
منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران