"تلسکوپ نایسر"(Neutron star Interior Composition Explorer یا NICER) ناسا اخیرا موفق به رصد چندین لکه داغ (hot spots) در سطح یک مگنتار شده است.
به گزارش ایسنا و به نقل از تی ای، مَگنِت‌اَختَر یا مگنتار(Magnetar) یا ستاره مغناطیسی نوعی ستاره نوترونی است که میدان مغناطیسی بسیار نیرومندی دارد. مگنتار یک ستاره نوترونی عجیب و غریب با میدان مغناطیسی فوق‌العاده قدرتمند است. جالب است بدانید این ستاره نوترونی ۱۰۰۰ برابر قوی‌تر از یک ستاره نوترونی معمولی است.
در ۱۰ اکتبر سال ۲۰۲۰ رصدخانه فضایی نیل گهرلز سوئیفت یا ماهواره رصدگر سوئیفت(Neil Gehrels Swift Observatory) ناسا انفجار حاصل از یک مگنتار جدید موسوم به “SGR ۱۸۳۰-۰۶۴۵” را ثبت کرد.
تلسکوپ نایسر ناسا به بررسی این موضوع پرداخت و ردیابی کرد که چگونه سه لکه داغ درخشان پرتو ایکس به آرامی در سطح مگنتار حرکت می‌کنند. به بیان دیگر این تلسکوپ موفق به رصد ادغام چندین لکه پرتوایکس چندین میلیون درجه‌ای در سطح این مگنتار شد. در همان زمان، اندازه این لکه‌ها کاهش یافت. به طوری که حتی بزرگترین لکه در نهایت با یک لکه کوچک‌تر که قبلا مشاهده نشده بود، ادغام شد.
به گفته محققان، به نظر می‌رسد این سه لکه متحرک احتمالا محل اتصال حلقه‌های تاج خورشیدی به سطح این مگنتار هستند. برهمکنش بین این حلقه‌ها و حرکت پوسته باعث ایجاد رفتار رانش و ادغام می‌شود.
“جورج یونس”(George Younes) محقق دانشگاه جرج واشنگتن آمریکا و مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا گفت: این مجموعه از عملیات رصدی به دانشمندان کمک خواهد کرد تا درک کاملی از اثرمتقابل پوسته و میدان مغناطیسی این اجرام به دست آورند.
“سام لندر”(Sam Lander) اخترفیزیکدان دانشگاه آنگلیا شرقی در نورویچ، بریتانیا نیز بیان کرد: پوسته یک ستاره نوترونی بسیار قوی است، اما میدان مغناطیسی شدید یک مگنتار می‌تواند آن را فراتر از حدش تحت فشار قرار دهد. درک این فرآیند یک چالش بزرگ برای نظریه پردازان است و اکنون تلسکوپ نایسر و SGR ۱۸۳۰ نگاهی بسیار مستقیم به نحوه رفتار پوسته تحت فشار شدید به ما ارائه داده‌اند.
“زاون آرزومانیان”(Zaven Arzoumanian)، سرپرست داده‌های تلسکوپ نایسر در مرکز فضایی گادرد ناسا گفت: تغییرات رخ داده در شکل پالس از جمله کاهش تعداد قله‌ها، قبلا فقط در چند مشاهده و تصاویر ثبت شده، مشاهده شده بودند، بنابراین هیچ راهی برای ردیابی تکامل آنها وجود نداشت. چنین تغییراتی که بیشتر با یک میدان مغناطیسی تند سازگار است تا لکه داغ سرگردان می‌توانست به‌طور ناگهانی رخ دهد.
نکاتی درباره ماموریت نایسر ناسا
ماموریت نایسر یکی از ماموریت‌های “برنامه کاوشگران” ناسا است که به بررسی گرانش غیرعادی، الکترومغناطیس، فیزیک هسته‌ای و تعیین اندازه ستاره‌های نوترونی می‌پردازد. برنامه کاوشگران(Explorers program) نام برنامه کاوش فضایی ایالات متحده آمریکا است که هدف آن انجام پروازهای فضایی برای شواهد مطالعاتی در زمینه فیزیک، ژئوفیزیک، هلیوفیزیک و اخترفیزیک از فضا است.”نایسر” ماموریتی در ایستگاه فضایی بین‌المللی(ISS) است که هدف اصلی آن تعیین اندازه ستاره‌های نوترونی و تپ اخترها است. ستاره نوترونی هسته فروپاشی‌شده یک ستاره بزرگ است که پیش از فروپاشی جرم آن در مجموع بین ۱۰ تا ۲۹ جرم خورشیدی بوده است. ستاره‌های نوترونی کوچکترین و متراکم‌ترین ستارگانی هستند که تاکنون شناخته شده‌اند.تَپ‌اخترها(Pulsar) ستاره‌های نوترونی چرخانی هستند که با سرعت بسیار زیادی دوران می‌کنند و پالس‌های مداومی از انرژی تابشی به همراه خطوط میدان مغناطیسی قوی را از خود منتشر می‌کنند. برخی از تپ‌اخترها نیز پرتوهای ایکس تابش می‌کنند. ستاره‌های نوترونی در حقیقت بقایای هسته ستاره منفجر شده‌ای هستند که حجم کوچک و چگالی بسیار بالایی دارند.
منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران