جریان‌های ماژلانی که آسمان شب را دگرگون خواهند کرد زودتر از تصور به کهکشان ما می‌رسند.
کهکشان راه شیری با دو همسایه سرسخت خود یعنی کهکشان‌های کوتوله ابر ماژلانی بزرگ و کوچک(Magellanic Clouds) مسابقه طناب‌کشی دارد. این دو کهکشان که در مجموع وزن آن‌ها ۱۷ میلیارد برابر خورشید است و حدود ۱۰۰ برابر از کهکشان راه شیری کم‌وزن‌ترند به آرامی توسط گرانش کهکشان ما و گرانش یکدیگر در حال متلاشی شدن هستند.
کشمکش سه میلیارد ساله این کهکشان‌ها باعث ایجاد کمانی بلند از گازهای داغ موسوم به جریان ماژلانی(Magellanic Stream) در آسمان نیمکره جنوبی شده است. این جریان ماژلانی دنباله ابرهای ماژلانی است. سرانجام یک روز این جریان‌ها به کهکشان ما برخورد می‌کند و کهکشان راه شیری را غرق گازهای تشکیل‌دهنده ستارگان کرده و منظره آسمان شب را برای همیشه تغییر خواهد داد.
اما ممکن است آن روز زودتر از آن چه تصور می‌کردیم فرا برسد.
طبق تحقیقات جدید که در ماه نوامبر در مجله‌ی “The Astrophysical Journal Letters” منتشر شده است، جریان‌های ماژلانی از آنچه که پیش‌تر تخمین زده شده بود به کهکشان ما نزدیک‌تر هستند. گروهی از محققان براساس رصدهای اخیر از ساختار این جریان‌ها، تاریخچه تعامل ابرهای ماژلانی بزرگ و کوچک با یکدیگر و با کهکشان ما را شبیه‌سازی کردند. آن‌ها دریافتند که این نوارها تنها در فاصله ۶۵ هزار سال نوری از زمین قرار دارند یعنی پنج برابر از آنچه پیش از این تصور می‌کردیم نزدیک‌ترند.
به گفته‌ی محققان، این یافته‌ها نه تنها نشان می‌دهد که جرم این جریان‌ها یک پنچم آن چیزی است که پیش از این تصور می‌کردیم بلکه نشان می‌دهد که آن‌ها زودتر از تصور یعنی در حدود ۵۰ میلیون سال دیگر به کهکشان ما برخورد خواهند کرد.
تصویر هابل از ابر ماژلانی بزرگ
“اسکات لوچینی”(Scott Lucchini)، دانشجوی کارشناسی ارشد از دانشگاه “ویسکانسین مدیسون” و نویسنده اصلی این مقاله می‌گوید: قسمت هیجان انگیز این تحقیقات زمانی بود که مدل‌سازی‌ها این جریان‌ها را نزدیک‌تر از آن چه تصور می‌کردیم به کهکشان ما نشان داد. ما اکنون می‌دانیم که این جریان‌ها در بخش خارجی قرص کهکشان راه شیری قرار دارند.
این ارزیابی جدید محل قرارگیری جریان‌های ماژلانی براساس تحقیقاتی که سال گذشته در مجله‌ی “نیچر”(Nature) منتشر شد، انجام گرفت. نویسنده اصلی آن مقاله نیز “لوچینی” بود. در آن تحقیقات محققان دریافتند که ابر ماژلانی بزرگ با هاله‌ای از گازهای یونیزه شده داغ که دمای آن‌ها به ۵۰۰ هزار درجه سانتی‌گراد می‌رسد، احاطه شده است. این دما تقریبا یک پنجم یا یک ششم دمای لایه خارجی خورشید ما است. محققان این لایه داغ را هاله ماژلانی(Magellanic Corona) نامیدند.
وجود این هاله، تاریخچه تشکیل ابرها و نوارهای ماژلانی را تغییر می‌دهد. این لایه داغ گازی در اطراف ابر ماژلانی بزرگ به جرم کلی کهکشان‌های کوتوله می‌افزاید و فشار را بر این دو کهکشان هنگام گذر از هاله افزایش می‌هد.
محققان با در نظر گرفتن این نیروها، دست به ساخت شبیه‌ساز رایانه‌ای جدیدی زدند تا تاریخچه ابرها و جریان‌های ماژلانی را مدل سازی کنند. محققان کار خود را به طور معکوس آغاز کردند و از مکان کنونی ابرها شروع کرده و در زمان به عقب رفتند تا به نحوه تعامل کهکشان‌های کوتوله طی سال‌های برای رسیدن به نقطه کنونی دست یابند.
آن‌ها دریافتند که دو کهکشان کوتوله به مدت حدود سه میلیارد سال به دور یکدیگر می‌چرخیدند و در زمانی که این دو کهکشان در دام کهکشان راه شیری افتادند ابر ماژلانی کوچک خلاف جهت عقربه‌های ساعت به دور ابر بزرگ‌تر در گردش بوده است و جریان‌های ماژلانی ایجاد می‌کرده است.
برخلاف یافته‌های پیشین، شبیه‌سازی‌های محققان نشان داد که این جریان‌ها به سمت کهکشان راه‌شیری می‌آیند و از آن دور نمی‌شوند و در فاصله‌ی نزدیک ۶۵ هزار سال نوری از کهکشان ما قرار دارند. دو ابر ماژلانی در فاصله‌های دورتری قرار گرفته‌اند و یکی حدود ۱۸۰ هزار و دیگری ۲۰۰ هزار سال نوری از زمین فاصله دارد.
“اندرو فاکس”(Andrew Fox)، محقق موسسه علوم تلسکوپ فضایی در مریلند و از نویسندگان این مقاله در بیانیه‌ای گفت: اصلاح این فاصله درک ما را از جریان‌های ماژلانی تغییر می‌دهد.
این بدان معناست که هر آنچه که دانشمندان در مورد جریان‌های ماژلانی می‌دانستند باید بازنگری شود از جمله زمانی که کهکشان ما آن‌ها را به طور کامل خواهد بلعید. هر حیاتی که ده‌ها میلیون سال دیگر روی زمین باشد آسمان را به گونه‌ای کاملا متفاوت نسبت به امروز مشاهده خواهد کرد.
منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران