دانشمندان می‌گویند باید در مورد نحوه بازنشستگی و رها کردن ماهواره‌ها تجدید نظر کنیم، چرا که روش‌های کنونی برای مردم روی کره زمین خطرناک است.
هر آنچه که بر روی زمین بالا می‌رود روزی پایین می‌آید و این در مورد ماهواره‌ها نیز صدق می‌کند.
گروهی از محققان با تجزیه و تحلیل نحوه ورود مجدد ماهواره‌ها به جو زمین و سوختن آنها، از جمله مواردی که قسمت‌هایی از آنها با کره زمین برخورد می‌کند، دریافتند که این خطر در حال بحرانی شدن است.
البته این بدان معنا نیست که انسان‌ها با سقوط قطعاتی از ماهواره‌ها به زمین، مورد اصابت قرار می‌گیرند، اما این بقایا، خطر برخورد ماهواره‌ها را افزایش می‌دهد که می‌تواند مانع یا حتی فاجعه‌ای برای ماموریت‌های مداری آینده باشد. البته که ماهواره‌هایی که بدون کنترل از مدار خود خارج شوند، می‌توانند خطراتی را برای اموال یا جان برخی از مردم در سطح زمین ایجاد کنند. مانند موشک چینی که اخیرا بدون کنترل به زمین بازگشت و خوشبختانه با کسی یا چیز خاصی برخورد نکرد و قضیه ختم به خیر شد.
در مجموع به نظر می‌رسد اکنون زمان آن فرا رسیده است که در نحوه دفع ماهواره‌ها تجدید نظر کنیم.
تعداد ماهواره‌های ساخت بشر که توسط شرکت‌ها و نهادهای خصوصی و دولتی به مدار زمین پرتاب شده از اوایل قرن ۲۱ افزایش چشمگیری یافته است و ادامه فعالیت‌های عمده در فضا از شرکت‌ها و آژانس‌های فضایی نظیر “اسپیس‌ایکس”، “بلو اوریجین” و ناسا باعث ایجاد یک هرج و مرج سیستماتیک و تراکم مداری در مدار زمین‌آهنگ(ژئوسنکرون-GSO) و مدار نزدیک زمین(LEO) شده است.
مدار نزدیک زمین منطقه مهمی است، زیرا دسترسی نسبتاً کم هزینه و ارزان را برای عملیات‌های ماهواره‌ای مانند سنجش از راه دور، مشاهدات زمینی و مخابرات فراهم می‌کند. در مقابل، مدار زمین‌آهنگ برای استقرار ماهواره‌های پیش بینی آب و هوا، پخش تلویزیونی و ارتباطات جهانی مناسب است.
اما گسترش سریع فعالیت‌های فضایی منجر به افزایش تعداد ماهواره‌های غیرفعال در مدار زمین شده است. به طور معمول، ماهواره‌های موجود در مدار نزدیک از طریق ورود مجدد به جو زمین، می‌سوزند. اما ماهواره‌های مستقر در مدار زمین آهنگ، مدار متوسط زمین(MEO) یا مدار بسیار بیضوی(HEO) به استراتژی‌های مداخله جویانه برای دفع نیاز دارند.
بر اساس این مطالعه جدید، ماموریت‌های GSO توسط آژانس فضایی اروپا با افزودن ۲۳۵ کیلومتر دیگر(دورترین موقعیت در مدار) که ماهواره‌های غیرفعال را در “مدار گورستان” قرار می‌دهد، به پایان می‌رسند. اما محققان پیشنهاد می‌کنند که ماهواره‌های واقع در مدارهای MEO و HEO باید به منطقه‌ای منتقل شوند که “انحراف گرانشی خورشیدی” بتواند یک مسیر طولانی مدت برای انها ایجاد کند که در نهایت آنها را به یک مسیر ورود مجدد طبیعی به جو بکشاند. البته مطالعات قبلی این احتمال را تجزیه و تحلیل کرده‌اند، اما ورود مجدد به جو، مستلزم ارزیابی خطر برای هر فضاپیما است که محققان با استفاده از یک مجموعه نرم افزاری به نام “فینیکس” آن را مورد بررسی قرار دادند.
“فینیکس” یک کد است که ورود مجدد به جو و از بین رفتن پیکربندی‌های فضاپیما را با نمایش آنها به عنوان ترکیبی از قطعات اولیه تجزیه و تحلیل می‌کند. دانشمندان برای محاسبه خطر تلفات زمینی، منطقه‌ای که ماهواره از هم می‌پاشد و اجزای تشکیل دهنده آن پراکنده می‌شوند را بر اساس مکان‌های فرود یا برخورد احتمالی تحلیل کردند. نرم افزار “فینیکس” علاوه بر ویژگی‌های مواد، جزئیات دقیق‌تری مانند شرایط تجزیه و ارتفاعی را که صفحات خورشیدی در آن تخریب می‌شوند نیز در نظر می‌گیرد.
نتایج دانشمندان نشان داد که استفاده از تکنیک‌های طراحی کنترل شده و نیمه کنترل شده برای ورود مجدد ماهواره‌های واقع در GSO ضروری است.
مطالعات بیشتری مورد نیاز است، زیرا دمای بالا در مراحل اولیه‌ی ورود مجدد می‌تواند ماهواره‌ها یا فضاپیماها را خیلی زود متلاشی کند و مساحت فرود احتمالی بقایا را تغییر دهد.
در مجموع به نظر می‌رسد با ادامه گسترش شبکه‌های ماهواره‌ای بزرگ با سرعتی بی‌سابقه و ورود ایستگاه‌های فضایی بیشتر به مدار زمین و شکل‌گیری صنعت گردشگری فضایی، نیاز به طراحی مسئولانه ماهواره‌ها برای به حداقل رساندن خطر برخورد در حضور پایدار انسان در مدار زمین بسیار مهم است.
منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران