مهندسان حوزه نانو در دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو، دست به ساخت واکسن کووید-۱۹ مقاوم در برابر گرما زده‌اند و برای این کار از ویروس‌های گیاهی و باکتریایی بهره گرفته‌اند.
واکسن‌های کووید-۱۹ مقاوم در برابر گرما هنوز در مراحل اولیه هستند. این واکسن‌ها در موش‌ها باعث تولید میزان زیادی از آنتی‌بادی خنثی کننده ویروس سارس-کوو-۲ شدند. اگر این واکسن‌ها بی خطر و موثر باشند، می‌توانند تغییر بزرگی در فرآیند توزیع جهانی واکسن به وجود بیاورند.
پروفسور “نیکول اشتاین‌متز” (Nicole Steinmetz) مدیر مرکز مهندسی نانو در دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید: نکته قابل توجه در مورد واکسن ما پایدار بودن آن در برابر گرما است. از این واکسن می‌توان در مکان‌هایی که در آن‌ها فریزرهای با دمای بسیار پایین وجود ندارد استفاده کرد.
محققان دو نوع واکسن کووید-۱۹ تولید کردند. یکی از آن‌ها از ویروس گیاهی به نام ویروس آفت لوبیای چشم بلبلی ساخته شد و دیگری از یک ویروس باکتریایی یا باکتریوفاژ به نام Q بتا ایجاد شد.
در ساخت هر دوی این واکسن‌ها از دستورالعمل یکسانی استفاده شد. محققان از گیاه لوبیا چشم بلبلی و باکتری ای‌کولای برای تولید میلیون‌ها نسخه ویروس گیاهی و باکتریایی به شکل نانوذرات توپ مانند استفاده کردند.
آن‌ها سپس بخش کوچکی از پروتئین سنبله ویروس سارس-کوو-۲ را به سطح این نانوذرات متصل کردند. محصول نهایی مشابه یک ویروس عفونی بود که می‌توانست سیستم ایمنی بدن را وادار به تولید آنتی‌بادی کند. این نانوذرات برای حیوانات و انسان‌ها خطرناک نیستند.
دانشمندان به چندین مورد از مزایای استفاده از ویروس‌های گیاهی و باکتریایی برای تولید واکسن اشاره کردند. تولید این واکسن‌ها در مقیاس انبوه راحت‌تر و ارزان‌تر است و این واکسن‌ها در برابر دمای بالا پایدار هستند در نتیجه می‌توان آن‌ها را بدون نیاز به فریزر ذخیره و نگه‌داری کرد. این مزیت به دانشمندان کمک می‌کند تا واکسن خود را به صورت ایمپلنت‌های پلیمری یا برچسب‌های ریزسوزنی درآورند زیرا برای چنین کاری نیاز به قرار دادن ترکیب واکسن و پلیمر در کوره‌هایی با دمای نزدیک به ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد است.
هدف نهایی این است که گزینه‌های بیشتری برای دریافت واکسن کووید-۱۹ در اختیار مردم قرار بگیرد. ایمپلنت‌هایی که زیر پوست قرار می‌گیرند قادرند به آرامی واکسن را طی یک ماه آزاد کنند تا نیازی به تزریق دوز دوم نباشد و برچسب‌هایی که روی پوست قرار می‌گیرند نیز به افراد این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به کمک فرد متخصص از واکسن استفاده کنند.
در آزمایش‌های انجام شده محققان واکسن کووید-۱۹ را از طریق ایمپلنت، برچسب و تزریق به موش‌ها منتقل کردند و دریافتند که در هر سه روش میزان بالایی از آنتی‌بادی‌های خنثی کننده سارس-کوو-۲ در بدن تولید می‌شود. محققان همچنین دریافتند که آنتی‌بادی‌های ایجاد شده می‌تواند ویروس سارس را نیز خنثی کند.
نحوه خنثی‌سازی ویروس با پروتئینی که بر روی سطح نانوذرات متصل شده است ارتباط دارد. یکی از این قطعات که توسط گروه “اشتاین‌متز” انتخاب شده است “اپیتوپ” (epitope) نام دارد که در هر دو ویروس سارس و سارس-کوو-۲ تقریبا مشابه است.
“متیو شین” (Matthew Shin)، یکی از نویسندگان این مقاله می‌گوید: توانایی این واکسن در خنثی‌سازی دو نوع کروناویروس به ما این امید را می‌دهد که بتوانیم از همه‌گیری‌هایی که ممکن است در آینده رخ دهد جلوگیری کنیم.
ویژگی دیگر این پروتئین انتخاب شده این است که تحت تاثیر جهش‌هایی که تاکنون گزارش شده است قرار نمی‌گیرد.
“اسکار اورتگا ریورا” (Oscar Ortega-Rivera)، نویسنده اصلی این مقاله می‌گوید: واکسن‌های جدید کووید-۱۹ می‌توانند در برابر انواع جهش‌های نگران کننده محافظت ایجاد کنند و آزمایش‌هایی برای بررسی اثر این واکسن برنوع دلتا ویروس نیز در حال انجام است.
نکته قابل توجه دیگری که “اشتاین‌متز” را هیجان زده می‌کند این است که می‌توان این واکسن را به سرعت برای گونه‌های جدید سازگار کرد.
او می‌گوید: کافی است ویروس گیاهی یا باکتریایی را رشد دهیم و تنها قطعه‌ای از ویروس هدف را به آن متصل کنیم.
این واکسن‌ها هنوز تا رسیدن به مرحله بالینی راه زیادی در پیش دارند و قدم بعدی محققان بررسی این موضوع است که آیا این واکسن در برابر سایر گونه‌های کووید-۱۹ و سایر کروناویروس‌های کشنده محافظت ایجاد می‌کند یا خیر.
منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران